Bóg agrokulturalny

Nad brzegiem Bałtyku osiadły plemiona, które oprócz kontaktu z morzem nabrały doświadczenia w uprawie ziemi. Po okresie wędrownym w epoce paleolitu dokonała się rewolucja stylu życia. Łowiectwo i zbieractwo straciło swą przewodnią rolę w utrzymaniu jedności plemiennej. Ważne, a nawet najważniejsze stało się rolnictwo. Jednym z ważniejszych bóstw dla tych ludzi był Jumis. Bóg rolnictwa, zbiorów i płodności. Jego znakiem jest podwójny kłos pszenicy. Na jednej łodydze zwieszające się w dwie strony dorodne kłosy. Symbol ten uwieczniony został w architekturze użytkowej kultury bałtyjskiej. Schodzące się krokwie dachu w kalenicy po przedłużeniu tworzyły krzyż, na bazie którego powstał ów znak. Dwa wzniesione ramiona krzyża zagięte były pod kątem około dziewięćdziesięciu stopni, imitując wspomniane brzemienne ziarnem pełne kłosy pszeniczne. Do dziś na Litwie i Łotwie jest to popularny symbol.




Rolnicza boskość natury stała się ważna dla utrzymania się przy życiu ludzi osiadłych na miejscu i zależnych od wydzielonego terytorium na tyle dużego, w jakim stopniu byli w stanie je obrobić i strzec przed najazdem.